مقایسه بوم شناسی فردی گونه‏های helichrysum aucheri boiss& helichrysum globiferum boiss در مراتع ییلاقی قوشچی استان آذربایجان غربی

بررسی رفتار و عملکرد یک گونه گیاهی و مطالعه نحوه ارتباط آن با دیگر موجودات زنده و غیرزنده در رویشگاه مربوطه، به عنوان اوت اکولوژی آن گونه در نظر گرفته می شود. این نوع مطالعات اطلاعات پایه ای را برای مدیریت اکوسیستم ها بوجود می آورند. در این تحقیق اوت اکولوژی دو گونه helichrysum globiferum وhelichrysum aucheri مورد بررسی قرار گرفت. این گونه ها متعلق به خانواده کمپوزیته بوده و از گونه های چند منظوره به شمار می روند که به عنوان علوفه، گیاه دارویی و حفاظت خاک مورد استفاده قرار می گیرند. به منظور بررسی برخی از خصوصیات اکولوژیکی گونه های مذکور مراتع قوشچی واقع در 70 کیلومتری جاده قدیم ارومیه - قره باغ انتخاب گردیدند. جهت تعیین تراکم و درصد پوشش تاجی گونه ها از پلات یک متر مربعی استفاده گردید و تولید گونه های مذکور با استفاده از روش قطع و توزین در ارتفاعات مختلف اندازه-گیری شد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک رویشگاه دو گونه مطالعه و بررسی شد. مقدار عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کربن، همچنین کیفیت علوفه دو گونه مذکور اندازه گیری شدند. همچنین مراحل فنولوژی گونه ها مطالعه و فلور منطقه شناسایی شد. مطالعه فلور منطقه نشان داد که عمده ترین خانواده های گیاهی منطقه، poaceae، asteraceae و labiatae می باشند. از نظر شکل زیستی همی کریپتوفیت ها با فراوانی 75/60 درصد بیشترین فراوانی گونه ها را به خود اختصاص داده اند. مطالعات کورولوژی نشان داد که 89/51 درصد گونه ها به منطقه رویشی ایران و توران تعلق دارند و فرم های دیگر درصد کمتری از گونه ها را به خود اختصاص داده اند. حضور درصد بالای عناصر ایران و تورانی مبین تعلق این منطقه به ناحیه ایران و تورانی است. نتایج فنولوژی نشان داد که گونه helichrysum globiferum رشد اولیه خود را از اوایل فروردین شروع نموده و اواخر خرداد به مرحله گلدهی می رسد و اواخر تیر مرحله رسیدن بذر آن می باشد گونه helichrysum aucheri اوایل فروردین رشد و اواسط خرداد به مرحله گلدهی می رسد و اواسط تیر مرحله رسیدن بذر آن می باشد. نتایج نشان داد که گونه helichrysum globiferum درصد پوشش، تراکم و تولید بیشتری نسبت به گونه دیگر داشت. مطالعات خاک نشان داد که هر دو گونه helichrysum globiferum و helichrysum aucheri در خاک هایی با قلیاییت کم و بافت رسی- شنی پراکنش بیشتری دارند. اندام های هوایی گیاهان مورد مطالعه مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم بیشتری نسبت اندام های زیرزمینی داشتند. همچنین مقدار این عناصر درگونه helichrysum aucheri بیشتر از گونه دیگر بود.